Alman kadın hareketinde bir radikal: Minna Cauer

- Fidan YILDIRIM
800 views

MINNA CAUER 3Minna Cauer; bir Alman eğitimci ve pedagog, radikal kanat kadın hareketleri savunucusu ve gazeteci olarak kadın hakları mücadelesinde belirgin bir yer aldı. Asıl adı Wilhelmine Minna Thedore Marie Cauer’dir ama daha çok Minna Cauer olarak anılmaktadır.
Minna Cauer 1 Kasım 1841’de, Brandenburg’a bağlı Freyenstein’de Lutherci papaz Alexander Schele ve eşi Juliane’nin kızı olarak dünyaya geldi. 1862 yılında solcu bir eğitimci ve doktor olan August Latzel ile evlendi, ancak dört yıl süren bu evlilik 1866’da eşinin ölümü ile sonuçlandı. Eşinin ölümü ardından öğretmen olmak için eğitim alan Cauer Paris’de bir yıl çalıştıktan sonra Berlin’e gitti. 1869 yılında Berlin’de birlikte kaldığı okul müdürü Eduard Cauer ile ikinci evliliğini yaptı. Eşi ile birlikte 1870’li ve 1880’li yılların politik olaylarına aktif katılım sağladılar. 1881’de hayatına yalnız devam eden Minna Cauer yeniden öğretmenliğe döndü ve kendini kadın tarihi çalışmalarına verdi. Rahel Varnhagen gibi ünlü kadın öncüleri ile ilgili makaleleri dikkat çekti. Berlin’de 1888 yılında “Kadın Mutluluğu Derneği”ni (Frauenwohl) kurdu ve 1919 yılına kadar bu derneğe öncülük etti. Dernek, kürtaj hakkının kazanılması da dahil kadın hakları için kampanyalar yürüttü.

Kadınlar için hep aktifti

Minna Cauer, kadınlara seçim hakkı, yalnız annelerin desteklenmesi ve kadınların özgür meslek seçimini destekleme çalışmalarında da aktif olarak yer aldı. Helene Lange ve Franzisca Tiburtius ile birlikte Berlin’de genç kadınlar için bir yüksek okul açma çabasına girişti ve 1889’da açtıkları bu okul kadınları üniversiteye hazırlayan ilk eğitim kuruluşu oldu. Yine 1889’da kadınlar için politik olmayan ilk sendikalardan birini kurdu. 1892 yılından sonra Bertha von Suttner’in kurmuş olduğu Alman Barış Topluluğu’na katıldı. 1893 yılında, Sosyal Yardım Çalışması İçin Genç Kız ve Kadın Grupları’nın oluşturulmasında yer aldı. 1894’de, Anita Augspurg ve Marie Stritt’le beraber Alman Kadın Dernekleri Federasyonu’nu kurdu. 1895’de, kadınların politik örgütlenmelerde yer almalarını yasaklayan yasanın kaldırılması için bir yasa önerisi hazırladı. (Kadınlara ilişkin bu yasak 1908 yılında kaldırıldı.)
MINNA CAUER 5
Feminist dergi: Die Frauenbewegung

Minna Cauer 1895 yılında “Kadın Hareketi” (Die Frauenbewegung) isimli feminist dergiyi kurdu ve 1919 yılına kadar çıkarmaya devam etti. Bu dergi kadın hareketleri için bütün yönelimleri ve bakış açısını ortaya koyan temel bir klavuz oldu. Dergi, giderek radikalleşen Cauer’in 1899 yılında kurduğu İlerici Kadın Dernekleri Birliği’nin yayın organı olmakla kalmayıp, Cauer ile birlikte Hedwig Dohm ve Anna Pappritz’in de yeraldığı radikal kadrosuyla radikallerin görüşlerini yansıtan bir platform oldu. Cauer’in yazdığı sayısız baş makale ya toplumsal anlamda kadınlarla ilgili konuları çağdaş bir bakış açısıyla tartışmış ya da kadınlarla ilgili politik ve kültürel konuları güncelleştirmiştir.

Oy hakkı için mücadele

Cauer, 1896’da Berlin’de yapılan Uluslararası Kadın Çalışması ve Emeği Kongresi’nin başkanlığını yaptı. Bu, Almanya’da yapılan ilk uluslararası kadın toplantısıydı. 1902 yılında kadınlara oy hakkı mücadelesi Alman Kadın Dernekleri Federasyonu’nun da desteğini aldı. Anita Augspurg, Lida Gustava Heymann ve Marie Stritt ile birlikte Minna Cauer Kadınlara Oy Hakkı İçin Alman Birliği’ni kurdu. Birlik, oy hakkı mücadelesinin yanısıra devlet destekli sokak kadınlığına karşı mücadele gibi moral kampanyalar da yürüttü. 1908 yılında yeni kurulmuş olan ve kadınların da seçime katılmasını talep eden Almanya’daki ilk vatandaş partisine katıldı. Ancak bu partinin kadınlara oy hakkı konusunda herhangi bir şey yapmasından umudunu kesince ayrılıp daha radikal olan Kadınlara Oy Hakkı İçin Prusya Birliği’ni kurdu. Sol liberal Demokratik Birliğe katıldı. 1912’de oy hakkı mücadelesini yürüten mevcut birlikten ayrılarak 1914 yılında Alman Kadınlara Oy Hakkı Birliği’ne katıldı. Fakat Alman suffrage hareketindeki dağınıklıktan dolayı 1. Dünya Savaşı yıllarında pasifist etkinliklere döndü.
Minna Cauer 3 Ağustos 1922’de Berlin’de hayata gözlerini yumdu. Berlin-Schöneberg’de eski St.-Matthäus-Kilise Mezarlığı’nda bulunan şeref mezarlığında defnedildi. 2006 yılında Berlin merkez istasyonunun kuzeyindeki yenilenen yola adı verildi.
Kendisine ait belgeler Uluslararası Toplum Tarihi Enstitüsü’nde tutulmaktadır.