Bugün dünyada en çok anılan ve konuşulan Kürt kadın savaşçılarının ilham aldığı bir isimdir Sakine. Kadın iradesinin tohumlarını serpmiştir direnişe. “Kadınların öz savunması nasıl olur, katliamlara karşı nasıl durulur” sorusu Sakine Cansız gerçeğiyle başlayarak bugün Kobanê’de yaşam bulur. IŞİD ölüm çetelerine karşı, genç ömrünü adayan onur abidesi Arin Mirkan olur.
Sakine Cansız, insan aklına sığmayacak yöntemlerle yok edilmek istenen bir halkın bilge kadınıydı. Doğduğu topraklar belki şimdi anlatsak kimsenin inanmayacağı bir vahşete tanıklık etti. Dağlar ölülerle doldu, vadiler insan çığlıklarıyla sarsıldı, nehirler kan kırmızı aktı. Sakine’nin halkı sürgünler yaşadı, açlıktan kırıldı, dili yasaklandı, zalim zulmünü tek bir gün bile eksik etmedi üzerinden. Sakine’nin halkı baskının en koyusunu, işkencenin en vahşisini yaşadı. Bugün Kürt Özgürlük Hareketi’nin öncü isimleri arasında anılan Sakine Cansız işte böyle bir toplumun isyan çığlığı olarak hakikat arayışına girdi. Elinizdeki bu kitap Sakine’nin Dersim’den başlayarak büyüyen yürüyüşünü anlatır. PKK ile başlayan bir halk direnişini söze döker.
Kürt olmak, kadın olmak kadar acımasız olan toplumsal değer yargılarına karşı iradi duruş kadar, mücadele azmi ve ısrarını her cümlesinde dile getirir.
Kürt olmanın bedelini ölüm ve kıyımlarla ödeyen Dersim halkının acıları henüz dinmemişken, onun öz evlatlarının diriliş mücadelesine katılışı çok kolay gelişmemiştir. Sakine bunu anlatmaya çalışır. “Nereden başlamalı, nasıl yapmalı?” Evet, bu sorular yakıcıdır? Binbir çelişkiye ve sorgulamaya sürükler. Sakine ‘neden ve niçinler’e cevap olmanın o dönem koşullarında nasıl geliştiğini en yalın duygularla yazar. Dersim’in kanayan yarasının sesi olur, dinmeyen acısının çığlığı olur.
Dersim’de yaşananların adı henüz konulmamıştır, bir özür dahi dilenmemiştir. Zira Türk devleti bu halkı yok etmeye dair içtiği yemini hala canlı tutmaktadır. Kürt halkının Dersim’leri çoğalmış, bugün Şengal ve Kobanê olmuştur. Ama bir gerçek vardır ve bu gerçek Kürt halkının varlık şifresi gibidir. Kürtler PKK’nin doğuşu ile birlikte zulme karşı direnişi hayatının gerçeğine dönüştürmüştür. Kürtlerin özgürlük serüveninde bu hakikati yaratan kahramanlar vardır. Bilge kadın Sakine Cansız bunlardan biridir. Bugün dünyada en çok anılan ve konuşulan Kürt kadın savaşçılarının ilham aldığı bir isimdir Sakine. Kadın iradesinin tohumlarını serpmiştir direnişe. “Kadınların öz savunması nasıl olur, katliamlara karşı nasıl durulur” sorusu Sakine Cansız gerçeğiyle başlayarak bugün Kobanê’de yaşam bulur. IŞİD ölüm çetelerine karşı, genç ömrünü adayan onur abidesi Arin Mirkan olur.
“Hep Kavgaydı Yaşamım” kitabını okuduğunuzda, bugün Arin Mirkan gibi onurlu ve direngen kadınların nasıl can bulduğunu daha iyi anlayacaksınız. Zira, Sakine Cansız en zor koşullarda küllerinden kendini yeniden yaratan bir halkın destanını nakış nakış işler, kadının dili olur, kadınla birlikte kaybedilen insanlık değerlerini topluma mal eder.
***
Sakine, bedeli çok ağır olsa da özgürlüğe olan sevdasından asla vazgeçmemiştir. Özgür ve insanca yaşamın yasak olduğu bir ülkede, yaşamın tek şartının mücadeleden geçtiğini çok iyi bilir. Bu bilinçle Diyarbakır Zindanı’nda kan donduran işkencelere karşı teslim olmaz. Yine anlatırsak kimselerin inanmayacağı işkence biçimleri karşısında “direnmek yaşamaktır”, “biz yaşamı uğruna ölecek kadar çok seviyoruz” diyerek onurlu duruşun ve iradenin zaferini ilan eder. İşte Sakine ve yoldaşları bir halkın özgürlük mücadelesini ilmek ilmek böyle örerek bugünlere getirmiştir.
Ortadoğu gibi bir coğrafyada yeniden varoluş mücadelesinde Kürt olarak varolmayla yetinmez, Kobanê’de insanlık onurunu korumananın gücüne dönüşürler. Tanrıçalar diyarında Kürt kadınlarının öncü olması da böyle anlam bulur.
***
Sakine’yi ve mücadelesini anlatmak ve onun mücadele azmini yazmak elbette çok zor. Kitabı okuduğunuzda bu kaygım daha iyi anlaşılacaktır. Çok çetin günlerde bir kadının onurunu koruma ve direnme destanını Sakine’nin kendi sözlerinden dinleyeceksiniz. Fiziki olarak aramızda olsaydı “onu izleyin” diyecektim. O vakit söze gerek kalmayacaktı, çünkü onun varlığı ve duruşu bir mücadele kadının en sade ifadesi olacaktı.
Evet, şimdi fiziki olarak aramızda değil. İki kadın yoldaşıyla Paris’te katledildi. Ve hala aydınlatılmayan bu olay insanlığın bir ayıbı olarak karşımızda duruyor.
***
Karanlık günlerin perdesini yırtan ve bize aydın zamanların müjdesini veren bilge kadının yüreği tüm Kürt kadınlarının özgürlük için mücadele yeminine dönüştü. Bugün Kobanê’de direnişçiler Paris’te kurulan komünleri örnek alarak, barikatlar oluşturarak devrimci dayanışmanın gücünü gösteriyor. Bugün Paris’te cinayetin aydınlatılması için adelet arayışında olan Kürt kadınlarının haykırışı, Kobanê’de IŞİD vahşetine karşı direnişte yankılanıyor.
Tarihte birbirini tamamlayan, birbiriyle özdeşleşen, birbirine anlam katan olaylar ve isimler vardır. Bu nedeledir ki Sakine biraz Jeanne d’Arc’tır, biraz Olympe de Gouges, biraz Rosa Luksembourg, biraz Clara Zetkin’dir artık.
Gençlik yıllarında Rosa’nın mücadele yürüttüğü Berlin’e gelen ve burada bir süre yaşayan Sakine Cansız her canlının kendi kökleri üzerinde yetişmesi ve büyümesi gerektiğine inanmış ve ülkesine geri dönmüştür. Berlin günlerinde Doğu-Batı sorgulamasını çokça yapmıştır Sakine. Batı; insan ilişkileri açısından soğuktur, mesafelidir. Kapitalist yaşamın ördüğü bencil ilişkiler toplumu çürütmüştür. Doğu’da ise hala doğal toplumun güzellikleri nefes almaktadır, işte Sakine bu güzelliklere uzanır ve iğne ucuyla kuyu kazmaya benzeyen bir çaba ve emekle doğal toplum değerlerine kavuşmayı hedefler ve ulaşır. Kürdistan dağlarından tekrar Avrupa’ya dönerken bir barış elçisi olarak Rosaların, Clara Zetkinlerin ruhuna ve mücadele azmine anlam biçerek yaşar ve çalışır. Doğu ve Batının yüzyıllardır süregelen çelişki ve çatışmasının bir avuç kapitalist modernite gücünün çıkarlarını koruması anlamına geldiğini ve halkların, insanlığın buna “dur” demesinin mümkün olduğunu anlatmaya çalışırken karanlık güçlerce katledildi.
Batı’nın maddiyatına karşı, Doğunun manevi gücünü esas alan Sakine Cansız “nasıl yaşamalı” sorusuna en güzel ve etkili cevabı yaşayarak verdi.
Bu güzel ve bilge kadının mücadele günlerini kaleme aldığı kitabı, Kürt kadınlarının insanlık onurunu koruma mücadelesini tanımak açısından önem taşımaktadır. Bu kavgadan yüreğinize bir şeyler aktığında Kürt kadınlarının mücadelesine biçtiğiniz anlam büyüyecektir. Çünkü Sakine sadece Kürt kadınlarına değil, tüm dünya kadınlarına “nasıl yaşamalı”nın en güzel yolunu işaret eder. Bütün kadınlara özgürlüğe daha sıkı sarılmayı öğütler. O’nun kavga yaşamında özgürlüğe özlem duyan her bir kadın bir ses işitecektir. Hep birlikte kulak verelim…
*Bu yazı Sakine Cansız’ın İtalyancaya çevrilen “Hep Kavgaydı Yaşamım” kitabının önsözü için kaleme alınmıştır.
