Kuzey Suriye’de 12-13 Ocak tarihleri arasında Jineoloji’nin ilk konferansı Cizîr Kantonu’na bağlı Dêrik kentinde gerçekleşti. Bu konferans birçok açıdan önem taşıyor. Devrim koşullarında, bir yandan ağır bir savaş, kahramanca direniş ve şahadetler yaşanırken, diğer yandan özgürlük ruhu, duygusu ve düşüncesiyle, demokratik özgür eşyaşam inşasını ilmik ilmik ören özgün bir deneyim gerçekleşiyor. Jineoloji özgür eşyaşamın bilimi olarak, bu deneyimi tarihsel, toplumsal, güncel boyutlarıyla görünür kılan, ahlaki ve politik toplumsallığın özüyle harmanlamayı kadın biliminin özü ve gerçeği sayan ve kendi toprağıyla buluşturan bir rol oynuyor. Konferansın dili, ruhu, havası ve yansıyan sonuçları; jineolojinin bu gerçeğe ulaştığını, hem bu gerçekten beslendiğini hem de bu gerçeği beslemenin amatör, ama güçlü, iddialı adımlarını attığını gösteriyor.
Jineoloji; toplumun gören gözü
Özgür yaşamın dili ve eylemi, toplumun bilen, gören gözü olmanın bilimini kadın duyarlılığıyla yeniden geliştirmenin arayışında Jineoloji’nin Rojava ve Kuzey Suriye kadın ve toplumsal gerçeğinden öğrendiği, öğreneceği, katacağı ve kazanacağı devasa bir birikim var. Karanlıkta kalan kadın doğasını aydınlatarak toplum doğasını aydınlatma iddiası, “Jineoloji toplum gerçeğini kadın doğasıyla aydınlatıyor” konferans sloganında somutluk kazanmıştı. Devrimin, direnişin, özgürleşme mücadelesinin her alanında ve aşamasında yerini alan, başta Kürt kadınları olmak üzere, Arap, Asuri-Süryani, Ermeni, Türkmen halklarından, Êzidî, Müslüman, Hıristiyan inancından kadınlar, Efrîn, Kobanê, Cizîr, Hesekê, Helep, Şehba, Rakka, Tabqa, Ayn İsa, Girê Spî ve Şengal’den gelerek kendi doğalarıyla buluşmada ısrarlı olduklarını kendi dillerinde yeniden ifadeye kavuşturdular. Bu dilin etik, estetik ve özgür eşyaşamı inşa gücünün, ancak özgür bir düşünce ve ruhla geliştiğini, gelişeceğini her söz alışlarında, sohbetlerinde, verdikleri demeçlerde, jineolojinin aydınlatıcı gücünden aldıkları heyecanla dile getirdiler.
Erkek egemen zihniyetin, dincilik, milliyetçilik, cinsiyetçilik biçiminde yükselttiği duvarların, ancak demokratik uluslaşmayla aşılacağına inançla yüklü sözler, gerçek zemininde anlam buldu. Demokratik ulus renginin, dilinin, farklılıkların zenginliğinin en özgür ve özlü yansıdığı buluşma alanı olarak, jineolojinin birleştirici, özgürleştirici ve toplumsallığı güçlendiren, büyüten etkisinin, farklı halklardan tüm kadınları sarması ayrı bir anlam ifade ediyordu. Egemen erkek zihniyetinin oluşturduğu tüm sahte sınırları, iktidar savaşlarını, suni çelişkilerin ve çatışmaların uzaklaştırdığı yürekleri ve beyinleri, jineolojik bir dil, düşünce ve yaşam gücüyle aşılabileceğine inancı gösterdi.
Demokratik uygarlık paradigması
“Ji
n Jiyan Azadi” sloganının, her dilde ve coğrafyada kadınların ortak yaşam dili olduğunu bir kez daha kanıtlayan jineoloji konferansı; kadın bilimi ve toplumsallığı ile binlerce yıllık barış, özgürlük, paylaşım kültürünün insanlığı yücelttiği bu toprakların, gerçek özüyle buluşmaya ne kadar ihtiyacı olduğunu gösterdi. Bunun için, DAİŞ’e karşı gerçekleştirilen görkemli direniş ve zaferlerin, kapitalist modernitenin tüketim kültürünü, bireyciliğini, tarihsel-toplumsal özünden uzaklaştırma politikalarını boşa çıkararak taçlandırılmasının aciliyetini açığa çıkardı. Demokratik devrimin dili, kültürü ve toplumsallığını yaratarak, kadına ve halklara dayatılan teslim alma politikalarının aşılabileceğine dair bir sözleşmeye vesile olarak, önemli görev ve sorumluluklar yükledi tüm katılımcılara. Söylemek kadar yapmanın, düşünmek kadar örgütlemenin ve demokratik toplumsal sistemin geliştirilmesine, kurumlaşmasına öncülük etmenin misyonunu bir kez daha hatırlatan değerlendirmeler, kararlaşmalar yaşandı.
Cinsiyetçilik ve dinciliğe karşı kadın rönesansı
Ortadoğu halklarını ve kadınlarını toplumsallığın özgürleştirici zemininde ve mücadelesinde buluşturan esas gücün Önderlik ve yarattığı demokratik uygarlık paradigması, demokratik sosyalizm ideolojisi olduğunun, tüm kadınlarca yürekten kabul görmesi, konferansa damgasını vurdu. Başta Kürt ve Ortadoğu kadınları olmak üzere, tüm kadınların beynini ve yüreğini aydınlatan bu düşünce, eylem ve özgür yaşam gücünün, tüm egemenlerin korkusu ve tecridin temel nedeni olduğu dile getirildi. Tecridi aşmayı, varlık, özgürlük ve yaşam gerekçesine dönüştürme kararlılığıyla sonuçlanan konferans, dincilik ve cinsiyetçiliğin en derin iktidar ideolojileri olarak güncellenmesi ve koyu-kara bir faşizme dönüştürülmek istenmesine karşı, direnmenin ve başarmanın sözünü yineledi. Tüm kadınlar, kadının duygu ve düşünce dünyasını aydınlatan, özgür yaşam iradesi ve gücünü açığa çıkaranın Önderlik ve Kürdistan özgürlük mücadelesi olduğu, Ortadoğu rönesansının kadınların öncülüğünde gerçekleşeceğine dair inancını dile getirdiler. Özgürlük bilinci ve iradesiyle örgütlenmenin, özgür toplumsallığı ve jineolojiyi geliştirmeye kaynaklık ettiği düşüncesinde ortaklaştılar. Bu rönesansın dayanağı, toplumsallığının dili ve bilimi olan jineolojinin tüm kadınların mücadelesi, emeği ve bilinciyle örgütlenebileceği, devletçi, iktidarcı sistemin pozitif bilimciliğine alternatif olabileceğinin bilincini derinleştirdi.
Jineolojinin kendisi gerçeği aydınlatmanın, toplumsal kılmanın bir yöntemi olduğu kadar, kadın bilimini geliştirmenin yol ve yöntemlerini tartışmaya giriş yapmak bir devrim ortamında önemliydi. Toplumsal bilgiye ulaşmanın, yaşamı örgütleme bilgisinin kadına dayalı geliştiğinin tarihsel gerçeğini açığa çıkarmak kadar, yeniden yaşama anlam katmanın bilgisine dönüştürmenin tartışmaları heyecan vericiydi. Konferansın önemli gündemlerinden biri de yürütülen sosyolojik araştırmanın değerlendirilmesiydi. Kuzey Suriye’de yürütülen sosyolojik araştırma çalışmasının amacı da doğal toplum ve ana kadın kültürünün canlılığını koruduğunun somut bilgisine ulaşmak, bu bilginin egemenlik tarihi ve günümüzde somutlaşan devlet politikalarıyla nasıl tahrip edildiğini netleştirmekti. Bu politikaları aşma, köleleştirmeye karşı çıkma mücadelesi ve gerçekleşen devrimin, kadın ve toplum yaşamında neleri değiştirdiği, değişim ve dönüşüm sorunlarını tespit etme ve aşma yöntemlerini geliştirmek, somut projelere ulaşmak için yaşamsaldı. Bunun zengin yöntemleriyle birlikte, demokratik toplumsallığın nasıl geliştirileceği ve geleceği özgürlük temelinde yeniden inşadan kadının beklentileri, kendine toplumsal anlamda biçtiği misyonda somutlaşıyordu.
Bilginin değerini keşfetmek, yaşamın anlamını keşfetmektir
Bu araştırma sürecinde, doğal toplum değerlerinin, kültürünün bu kadar canlı olduğunu görmek, ikinci kadın devrimine kaynaklık eden bu coğrafyayı, toplumunu, kadınını daha iyi anlamayı getirdi. Özgürlük
mücadelesine anlam biçme, kadın olarak kendine anlam biçme duygusunu derinleştirdi, toplumsallaştırdı. Jineolojinin anlam bilimi olarak derinleşmesine, somutlaşmasına katkı sundu. Her tepenin altında bir tarih, her tarihi yerin yanına veya yakınına kurulu bir köy ve kadınların dilinde bugüne kadar söylenegelen, binlerce yıllık tarih ve bu tarihte saklı kadın aydınlığını dinlemek, görmek, incelemek başka etkiliyor insanı. Bütün kadınları etkileyen, anlamlı kılan, yaşamının içindeki tarihe, gerçeğe anlam vermesini sağlayan bilgisinin değerini keşfetmek, kendi değerini, yaşamının anlamını keşfetmek demekti. Yaşanan yerin, toplumun, yaşamın bilgisine yerinde ulaşmak; bilgisinin yaşam yaratan, sürdüren ve bugüne getiren; üreten, besleyen, koruyan, kollayan gücüne, anlamına erişmenin yarattığı aydınlanmanın yerini hiçbir şey tutamaz, hiçbir güç alamaz. İnsanı ve insanlığı büyüten ortak yaşam kültürüne sahip olmanın gücünün, bütün kölelikleri aşmaya, duvarları parçalamaya, sınırları anlamsızlaştırmaya yeteceğini görerek, birbirinden güç almayı engelleyen zihniyet ve erkek egemenlikli uygarlığın yarattığı sorunlarını aşmada yeni bir kapı araladı.
İlk olmasından ve öncesine dayalı hazır bir deneyimin olmamasından kaynaklı, acemiliklerle dolu, yol-yöntem arayışlarının amatörlüğü içinde, giderek pişen, teorik olanı toplumsallaştırma, kendini bulma, jineolojiyi anlamlandırma, demokratik modernitenin, toplumsallığın bilimi olarak geliştirme çabalarının önemli bir birikimi açığa çıkardığını gördük. İdeoloji, bilim ve sosyolojinin birbirine yakınlaşmasının somut deneyimlerinin gerçekleştiği devrim ortamında, toplumsal hafıza ve bilincin önemi daha da netleşmiş bulunuyor. Buna anlam vermeden, iktidardan, reel sosyalizmin kaba materyalist anlayışlarından, toplum mühendisliği yapmaktan kurtulmak mümkün değil. Bu yönüyle önemli bir bilinç ve eğitim çalışmaları içinde yolunu bulan Jineoloji Akademisi örgütlenmesinin genel hedefleri, ilkeleri, örgütlenme sistemi ve kurumlaşma anlayışı ete kemiğe bürünmüş bulunuyor. Tepeden, elit merkezlerden üretilen, soğuk ve toplumdan kopuk bilgi yerine, toplumun sıcacık emeğinde, alınterinde, yaşamının coşku ve anlamında değer kazanan, yaşayan ve yaşatan bilgiye ulaşmanın gizini çözmek, bunun peşinden gitmek ve yeniden toplumsallık içindeki yerine oturtmak en kutsal devrimci çalışmalardan biri niteliğinde. Konferans, bu kutsallığın tüm kadınları etkileyici gücünü gösterdi.
Hakikat toplumda saklı
Bu anlamda başta Efrin olmak üzere, Cizîr, Dêrik ve Minbic’de jineoloji araştırma merkezlerinin açılmış olması, akademi sisteminin yerele dayalı örgütlenmesinin temelini oluşturuyor. Yeni oluşan bu merkezlerin kendini örgütleme, işlevli kılma yönü netleşmiş olmakla birlikte, jineolojinin alanları (ekonomi, politika, demografya, etik-estetik, eğitim, sağlık, tarih, ekoloji) ve toplumsal yaşam alanları içindeki örgütlenmelerde çalışma birimlerini örgütlemeye yeni başlamış olmasının getirdiği bir boşluk yaşandığı, eleştiri, tartışma ve önerilere konu oldu. Öncesi hiçbir deneyimin olmadığı hem de toplumsal bilim gibi hassas bir alanda, bunun yaşanıyor olması, doğal gelişim sürecinin bir parçası olarak değerlendirildi. Bu sorunun, çalışmaların örgütlendirilmesi, akademi sisteminin oturması ile aşılacağı, yolunu bulacağı gerçeği tespit edildi.
Akademi sistemi, devletçi sistemin pozitif bilimciliğine eleştiri temelinde, bilimi iktidar zemininden kurtararak, toplumsal zemine dayandıran, demokratik modernite bilimini geliştirmeyi esas alıyor. Bu anlamda hakikat toplumda saklı ve toplum hakikatin kendisi oluyor. Bunun dışındaki bütün bilgi ve bilgi edinme biçimlerinin, devlet, iktidar ve egemenlik ürettiği, tarihsel olarak kanıtlanmış durumdadır. Jineoloji konferansının kararlaştırdığı, akademi sistemi ile yeni bir aydınlanma sürecinin, kadın öncülüğünde toplumsallığa dayalı gelişmesinin çalışmaları yürütülecek. Araştırma merkezlerinde oluşan çalışma gruplarının, yerellerde oluşan jineoloji birimlerinin, toplumsal alan çalışmaları, inceleme, araştırma konularından ulaştıkları verileri toplama, arşivleme, yorumlamayı akademik kurullarla birlikte gerçekleştirmeyi amaçlıyor. Kobani’de açılması kararlaştırılan Jineoloji Akademisi’nin, bu çalışmaları değerlendirme ve yeniden toplumla, kadınla buluşturma çalışmaları, önemli bir enerjinin açığa çıkmasına öncülük edecek. Bu anlamda jineoloji, aslında her kadının çalışması olarak somutluk kazandı.
Alternatif yaşam alanları
Yeni açılan ve Rojava Üniversite’sine bağlı olan Jineoloji Fakültesi de bu akademi sisteminden beslenecek, aynı zamanda alternatif toplumsal bilim anlayışı ile eğitimi geliştirerek, akademiyi besleyecek önemli bir deneyim olarak ele alındı. Kadın tarihinden, ekonomiye, demografyaya, ekolojiye, özgürlük sosyolojisine hem bilimsel hem ideolojik hem toplumsal ve teknik eğitimlerin içi içe olduğu zengin eğitim sistemini geliştirmeyi esas alıyor.
Kadın köyü JINWAR, kadının bütün mağduriyetlerini, erkekten, savaştan, aileden kaynaklı sorunlarını çözebileceği, özgür düşünce ve irade ile yaşamını örgütleyeceği bir yaşam alanı olarak, jineolojinin Kongra Star bileşenleriyle yürüttüğü alternatif bir yaşam alanı olarak örgütleniyor. Jineolojik bir bakışla toplumsal yaşamı örgütleme, sorunlarını çözme, özgürlük alanlarını geliştirme, çoğaltma ve kadın-yaşam-anlam diyalektiğine ulaşmanın heyecan verici bir çalışması olarak önemli bir yere sahip.
Jineoloji konferansını tamamlayan, renk katan en önemli boyutlarından biri Rojava devriminin enternasyonalist karakteri ve enternasyonalist yoldaşların ilgisiydi. Kadın ve halklar devrimine ilgi, kendi olma, kendini bulma arayışına dönüşmüş ve Rojava devriminin özgün bir karakterini oluşturmuş durumda. Dünyanın değişik coğrafyalarından Alman, İtalyan, İngiliz, İspanyol vb farklı halkların kadınları ve erkeklerinin nefes aldığı, kendini bulduğu bir mekana dönüşmüş devrim mekanı. Konferansın gerçekleştiğine dair haberleri anında birçok dile çevirerek, dünyanın dört bir yanında aynı amaçlar için mücadele eden kadınlara ulaştırmanın heyecanını yaşayarak, yaşattılar. İtalyalı Medya, kadın mücadele ruhu ve özgürlük duygusunu söylediği İtalyanca şarkısında, gitar çalan Alman Nujin yoldaşın ezgileriyle söze dökerek, anlam kattı. Dünya devrimci kadın mücadelesinin kesiştiği, sınandığı ve devrimcilikte karar kıldığı harika bir senteze dönüştürdü.
Jineolojiye toplumsal anlamda gelişen ilgi, duyarlılık, jineoloji konferansına dönük bir ilgi, duyarlılık ve ciddiyete olduğu gibi yansıdı. Bu ilginin nedeni, toplumun, kadının kendine dönük ilgisi, duyarlılığı ile devrime, özgürlüğe ilgisi ve ihtiyacı ile yakından bağlantılı olarak gelişti, gelişiyor, heyecan yaratıyor. Özgür eşyaşamın bilimi jineolojinin bu ilgiyi örgütlemesi, toplumsal değişim, dönüşümün zihniyet çalışmalarına dönüştürmesi, demokratik modernite zihniyetinin yaşamsallaşmasına yol açacak. Gerçekleşen devrimin bir kültür devrimine dönüşmesi, kendi demokratik toplumsal kültürünü geliştirmesi, güçlendirmesi ve kökleriyle buluşturmasına hizmet edecek. Bu yönüyle üç yıllık çalışmalarını değerlendiren Jineoloji Akademisi, yapamadıklarının özeleştirisini vererek, yaptıklarını daha doğru, iyi ve yerinde yapabilmenin sistemini oluşturmanın önemli bir aşamasında, kararlaşan ilk konferansını gerçekleştirdi. Bu konferansın, örgütlenme, toplumsal dönüşümde ve kadın özgürlük mücadelesi ve çalışmalarına katkı sunacak projeleri geliştirme, amatörlüğü aşmada önemli bir adım, amaç ve hedefte netleşme, önünü görmede katkısı büyük olacak.
