Almanya’dan Kürdistan’a bir direniş köprüsü

- Fidan YILDIRIM
749 views

elen-4-kopyaBu sayfada yıllardır dünya kadın mücadelesinin seçkin simalarının yaşamları anlatılır. Yeryüzünün değişik coğrafyalarından, tarihin değişik dönemlerinden onlarca kadın portresi bizi zamanlarının kadın yaşamlarına ve mücadelelerine doğru bir yolculuğa çıkardılar. Bugün bu seçkin kadınlardan bize, bana çok yakın birinden, Ellen Jaedicke’den söz etmek istiyorum. Aylarca aynı ortamda kaldığım; yaşam sevincinden, insan duyarlılığından ve devrimci coşkusundan çokca etkilendiğim sevgili arkadaşım, yoldaşım Ellen’in yaşamına doğru bir yolculuk yapmak istiyorum onu daha iyi tanımak ve tanıtmak için. Bu sayfaya konuk olmuş kimi kadın mücadeleciler üzerine zaman zaman sohbetlerimiz de olurdu. Bugün bu sayfanın kahramanı Ellen!

Ellen Jaedicke 14 Ağustos 1976’da dünyaya geldi. Almanya’nın Hamburg şehri yakınlarındaki Buxtehude’de büyüdü. Babası Alman, annesi ise Çek kökenlidir. O henüz çok küçükken babası ve annesi ayrılır. Öğretmen olan annesi onu ve erkek kardeşini tek başına büyütmek zorunda kalır.

Ellen çocukluğundan itibaren hep çok yönlü, aktif biri oldu. Küçükken yüzmeyi çok severdi. Sonraki yaşamında da her zaman sporun yeri oldu. Sabah erkenden veya akşamları mutlaka koşardı. Çok neşeli, hareketli, hemen hep gülen, hayat dolu bir insandı. Gençliğinde müzikle de ilgileniyordu. Keman çalmayı biliyor; bir gençlik korosunda şarkı söylüyordu. Gençken kiliseyle de yakın ilişkiler kurmuştu; kiliseye bağlı bir gençlik grubu içinde yer alıyordu. 1992 yılında 16 yaşındayken dil öğrenmek için gittiği ABD’de dindar bir ailede kalması onu kiliseye daha da bağlamıştı. 1996 yılında liseden mezun olduktan sonra Berlin’e giderek orada Katolische Hochshule für Sozialwesen’de (Sosyal İşler Katolik Yüksek Okulu) dört yıllık sosyal hizmet bölümünde okudu. Eğitimini tamamladıktan sonra uzun yıllar Berlin’de göçmenlere danışmanlık hizmeti veren Arbeiterwohlfart (işçi refahı derneği) isimli bir kuruluşta sosyal pedagog olarak çalıştı.

Arayışları güçlüydü

elen-6-kopyaYüreği insanlık için çarpan duyarlı ve arayışları güçlü bir insandı Ellen. Bu yüzden erkenden politikleşti. Dünyadaki çirkinliklerle, haksızlıklarla mücadeleye girişti. ABD, İspanya, Ekvador, Kuzey Afrika ve annesinin memleketi Çek Cumhuriyeti’ne geziler yaptı. İspanya’dan Kuzey Afrika’ya kadar kervanlarla birlikte yolculuk yapıp yol boyunca çeşitli etkinlikler gerçekleştirdiler bir grup arkadaşıyla. Amaçları, Afrika’dan Avrupa’ya gelen mültecilerin sorunlarına dikkat çekmekti.

Antifaşist gruplarla ilişkilenen Ellen işçi ve emekçiler için de çeşitli eylem ve etkinliklerde yer aldı. Anarşistler, komünistler, sosyalistler ve değişik düşüncelerden sol çevrelerle birlikte hareket etti. 2004’de Berlin’de eski işgal evlerinde bu çevrelerden kadınlarla komünal bir yaşam denemesinde yer aldı. Uzunca süre bu kadınlarla ortak yaşam projesi çerçevesinde birlikte yaşadı.

“Bir başka yaşam”a yolculuk

2006 yılı dolaylarında Berlin’de Kürdistan Özgürlük Hareketi’nin Almanlara dönük seminerlerinde yer alan Ellen, Anja Flach’ın yazdığı “Jiyanekê din-ein anderes Leben (Bir Başka Yaşam) isimli kitaptan da etkilenerek Kürdistan’a gitmek ve Kürt kadınlarını tanımak istedi ancak bağlantı kuramadı kimseyle. Bu olanağı, 2006’da Erasmus programı çerçevesinde Türkçe öğrenmek için gittiği İstanbul’da buldu. Burada Kürdistan Özgürlük Hareketi ile ilişki geliştiren Ellen, Kürdistan’a giderek Amed’de Bağlar Kadın Kooperatifi’nde çalışmaya başladı. Bir buçuk yıl kaldığı bu çalışmada bir yandan İngilizce dersleri verirken diğer yandan Türkçe’sini geliştirdi ve Kürtçe de öğrenmeye başladı. Amed’deki bu tecrübe özlemini duyduğu kollektif yaşam ve kadın özgürlüğü konusunda ona değerli katkılar sundu.

2007’de Berlin’e dönen Ellen burada Kürdistan ile Dayanışma Komitesi’nin kurulmasında yer aldı ve tanıdığı Alman sol çevrelerini Kürdistan Halk Önderi Öcalan’ın paradigması ve Kürdistan kadınının özgürlük mücadelesi ile tanıştırmada çaba sahibi oldu. elen-9

PKK yasağına karşı mücadele

2008 yılında Ellen bir grup arkadaşıyla birlikte Amed’de gerçekleştirilen Mezopotamya Sosyal Forumu’nun hazırlık çalışmalarına katıldı. Bu forumun bir parçası olarak Avrupalı gençlerle Kürdistanlı gençler arasında bir diyalog kurulması amacıyla Eylül 2009’da Amed Camp’ın gerçekleştirilmesine ön ayak oldu. Bu kamp çerçevesinde çoğu Alman olmak üzere antifaşist ve ırkçılık karşıtı 300’e yakın Avrupalı Amed’e giderek Kürdistan kadın ve gençlik hareketlerinin temsilcileriyle tartışmalar yapma olanağı buldular. Bu buluşma, Kürdistan Özgürlük Hareketi konusunda Avrupalı sol kesimlerin kafasında yaratılmış çeşitli önyargıların kırılmasını sağladı. Avrupalı antifaşistler Özgürlük Hareketi’nin yeni paradigması ve demokratik konfederalizm çizgisiyle tanıştılar. Bundan sonra Almanya’nın Türkiye’ye silah satmasına, Kürdistan’da yürütülen kirli savaşa ve Almanya’daki PKK yasağına karşı mücadeleye katkı sundular. Kürdistan’daki kirli savaşa dikkat çekmek ve Almanya’nın Türk sömürgecilerine desteğini deşifre ve teşhir etmek amacıyla 2009’da kurulan ‘TATORT Kurdistan’ (Olay Yeri Kurdistan)’ın kuruluşuna ön ayak olanlardan biri de Ellen’di.

2010 yılı Eylül’ünde bir grup kadınla birlikte Ellen Kürdistan dağlarına yol aldı. Amaçları Avrupa’da bir Enternasyonalist Kadın Hareketi kurulması düşüncesini paylaşmak ve tartışmaktı. Dağlarda çok sayıda gerilla kadınla röportajlar yaptılar. Kürdistan Kadın Hareketi’nin ideolojisini ve mücadele yöntemlerini Alman sol çevrelere tanıtmak düşüncesiyle bu röportajları “Widerstand und gelebte Utopien” (Direniş ve Yaşayan Ütopyalar) adıyla kitaba dönüştürdüler. Bu kitap hala Kürdistan kadınlarının düşüncelerini ve mücadelelerini Almanca dile getiren en kapsamlı kitap durumunda.

Ve Kürdistan’da Stêrk’leşen bir yaşam

elen-10-kopyaBirleşmiş Milletler tarafından yapılan ve resmi devlet örgütlerinin katıldığı İklim Konferansı’na alternatif olarak Hamburg’da gerçekleştirilen, ekoloji konusunda tartışmalar, paneller, seminerlerin yapıldığı bir Klimacamp’ta da yer almıştı Ellen. O yıllarda Hamburg’da faaliyet yürüten Sakine Cansız arkadaşı da birlikte kampa götürüp gezdirmiş; Sakine arkadaş buradaki birçok ekolojik, pratik kullanım aletinin gerillada ne kadar yararlı olabileceğini söyleyerek heyecan duymuştu.

G-8 toplantıları da dahil, daha pek çok devlet organizasyonuna karşı gerçekleştirilen büyük protesto gösterilerinin organizatörlerindendi Ellen. Bu protestolarda daima eylemcilerle Kürdistan Özgürlük Hareketi arasında bir köprü olur, yeni tanışmalara olanak sağlardı.

Ellen, kat ettiği mesafeyi asla yeterli görmeyen, gelişmek için daima hedef büyüten biriydi. Kürdistan’da daha önce edindiği tecrübeleri yeterli görmeyerek, ideolojik gelişmesini derinleştirmek, Kürdistan Kadın Hareketi’ni daha iyi tanımak, kapitalist sistemin üzerindeki etkilerinden kurtulmak ve Avrupa’da kadın hareketinin gelişmesinin yeni yol ve yöntemlerini bulmak için 2012’de yönünü bir kez daha Kürdistan’ın dağlarına çevirdi. Burada Kadın Hareketi’nin bir eğitim devresine katıldı, yeni mücadelecilerle tanıştı, Kürtçe’yi iyi derecede öğrendi. Bir Kürt ismi olan Stêrk’i kendisine isim olarak aldı. Jineoloji Komitesi’nin yanında bir süre kalarak ideolojik yoğunlaşma yaşadı. Bir buçuk yıl özgür Kürdistan alanlarında kaldıktan sonra Avrupa’da enternasyonalist bir kadın hareketi kurma hayaliyle 2013 yılı sonunda Almanya’ya geri döndü.elen-7

Güler yüzlü, neşeli, moral kaynağı

Ellen 2014 yılında Kürt Kadın Barış Bürosu-CENİ’de altı ay kadar çalıştı. Bu süreçte Köln’de yapılan ilk Uluslararası Jineoloji Konferansı’nın hazırlık çalışmalarına aktif olarak katıldı. 2014 baharında ise, bir diğer kadın kurumu olan UTAMARA’da çalışmalara katkı sunmaya başladı. Pedagog olması nedeniyle çocuklar ve kadınlarla yapıcı, sıcak ilişkiler kurmaktaydı. Kurumun projelerinin hazırlanmasına katkı sunmanın yanısıra danışmanlık hizmetlerinde de yer alıyordu. Güler yüzü ve neşesiyle çalışma arkadaşlarının moral kaynağıydı.

2015 yılı Ocak ayında Hamburg’a giden Ellen burada Rojbin Kadın Meclisi’nin Dış İlişkiler Komisyonu’nda görev aldı. Kürdistan halkının dışarıya açılan nefes borularını güçlendirme çabasının yanısıra feminist kadınları örgütleme çabasına da girişti; onların kadın tarihi, feminizm, kendini tanıma ve kişilik dönüşümü gibi konularda kendilerini eğitebilecekleri bir Kadın Akademisi’nin kuruluşunu örgütledi. Kürdistan kadın mücadelesi deneyimlerini Avrupalı kadınlara taşırma ve feminizme yeni bir nefes borusu açma hayalini hayata geçirmenin ilk adımlarını böylelikle atmış oldu.

Umut tohumları ekerek veda etti

Bitmek bilmez bir enerjiyle görevden göreve, eylemden eyleme koşan Ellen’in hastalığı 2015 ortalarına doğru teşhis edildi. Sinüslerinde kanser tespit edilmişti. Ameliyat oldu; birkaç kez kemoterapi gördü. Ne var ki, 2016 başında kanelen-11-kopyaser hücreleri bedenine yayıldı, durumu giderek ağırlaştı. Hastalığına karşı büyük bir mücadele verdi. Yaşama sımsıkı bağlılığıyla son birkaç güne kadar faaliyetlere dair perspektifler vermekten, eleştiriler yapmaktan vazgeçmedi. Hemşireler birkaç günü kaldığını söylediğinde itiraz etti: “Hayır, olmaz! Benim böyle bir planım yok!” 2 Eylül 2016’da, Hamburg’da tedavi gördüğü hastahanede kırk yaşında son nefesini verdiğinde etrafında kenetlenmiş, onu çok seven yoldaşları vardı. Yoldaşlarının cenaze törenine çiçek getirmek yerine Rojava Vakfı’na bağışta bulunmalarını ve Hamburg tarihinde rol oynayan kadınların gömüldüğü ‘Garten der Frauen’e (Kadınlar Bahçesi) gömülmeyi vasiyet etti. Ölümünden sonra yoldaşları baş ucunda çalışmalara dair perspektifler içeren notlar buldular. Erken gidişini onun yerine de çalışarak telafi edecek yoldaşlarının varlığına güvenle ayrıldı bu dünyadan…

Sevgili Ellen değdiği her yürekte daima yeşerecek umut tohumları ekerek veda etti bizlere… Kısacık sarı saçları, gülen aydınlık yüzü ve tertemiz bakışlarıyla her yandan gülümsüyor yine. Ölümle yanyana anılamayacak kadar büyük enerjisi ve canlılığıyla O, mücadele eden her kadında yaşamaya devam ediyor!…

Saygıyla… Sevgiyle…