Victoria Claflin Woodhull 19. yüzyılda kadın hakları mücadelesine liderlik yapan etkin bir sufrajet, etkili bir kitle hatibi, Amerikan kamuoyunu Karl Marx’ın eserleriyle tanıştıran bir gazete yayımcısı, yazar ve editör, New York Menkul Kıymetler Borsası’ndaki ilk kadın borsa simsarı ve 1872’de Amerika başkanlığı seçimlerinin ilk kadın adayı olan bir siyasetçiydi.
Ailesinin verdiği isimle Victoria California Claflin 23 Eylül 1838’de ABD’de Ohio’ya bağlı Homer kasabasında doğdu. Kırsal bir alanda yoksulluk içinde doğan Victoria on çocuklu ailenin yedinci çocuğuydu ama on kardeşten ancak altısı büyüme şansı bulmuş, diğerleri küçük yaşta hayatlarını kaybetmişlerdi. Kızkardeşi Tennessee Celeste Claflin (Tennie) ile çok yakınlardı ve yaşamları boyunca birlikte iş yaptılar.
Manevi güçleri gelişkindi
Daha küçük yaşlarda Victoria’nın manevi güçlerinin gelişkin olduğu inancı ve falcılık yeteneği yoksul ailesi için bir gelir kaynağı oldu. Ailesi kendilerine ait yel değirmeninin yanması üzerine yaşadığı kasabadan ayrılmak zorunda kaldı. Victoria bunun üzerine okulunu bıraktı. Çocukluğundan beri Victoria ruhlar tarafından korunduğuna ve yönlendirildiğine, bazen içinde yaşadığı kaotik, sefil dünyadan ayrılıp cennet gibi ütopik bir dünyayı ziyaret etmesine izin verdiklerine inanıyordu. Gençliğinin çoğunu ailesiyle birlikte yolculuk yapıp fal bakarak ve patentli ilaç satarak geçirdi. Victoria babasının baskısından kurtulma umuduyla 1853’te daha 15 yaşındayken 28 yaşındaki Dr. Canning Woodhull ile evlendi. Ancak çok geçmeden eşinin boş zamanlarını eğlence yerleri ve genel evlerde geçiren iflah olmaz bir ayyaş olduğunu anladı. Bu nedenle kendisi çalışmak zorundaydı. Yıllarca çok çeşitli işlerde çalıştı. Puro dükkanı katipliği, terzilik, sahne sanatçılığı ve şifacılık, medyumluk gibi işler yaptı. Biri engelli iki çocuğu oldu. 1860 yılında Victoria ailesinin de yaşamakta olduğu New York’a eşiyle taşındı ve kızkardeşi Tennie ile birlikte medyumluk yapmaya başladı. Daha sonra başka şehirleri de dolaşarak medyumluğu sürdürdüler ama zaman zaman şikayetler ve yargılanmalar da yaşadılar. Victoria ayyaşlığı, çapkınlığı, şiddeti gittikçe artan ve yalnızca para almak için eve gelen eşinden 1864 yılında boşandı.
‘Özgür Aşk’ hareketiyle ilişkilendi
Victoria eşinden ayrıldıktan sonra ‘Özgür Aşk’ hareketiyle ilişkilendi. Bu hareket, zorla evliliğe, toplumun katı kurallarına karşı çıkıyor; kadınların aşağılayıcı evliliklerden kurtulması ve başanmasını kolaylaştırmaya çalışıyor; ilişkilerin sevgiye dayalı ve gönüllü olmasını, kadınların çocukları konusunda söz hakkına sahip olmasını savunuyordu. Victoria Woodhull 1866’da kendisi gibi özgür aşka inanan, Amerika İç Savaşı’nda Missouri’de gönüllülere komutanlık yapmış emekli albay James Blood ile evlendi ve 1868’de New York’a yerleştiler. Victoria ile kızkardeşi Tennie burada medyumluğa devam ettiler ve en tanınmış entelektüellerin müdavimi oldukları bir salon açtılar. Victoria yetenekli bir konuşmacı olarak tanındı ve birçok seçkin dost edindi. Buradaki tartışmalarla kadın hakları ve kadınlara oy hakkı konusuna ilgisi arttı. Victoria ve Tennie tanıştıkları 76 yaşındaki demiryolu kralı Cornelius Vanderbilt’in ruhani danışmanı oldular ve ondan öğrendikleri ipuçlarıyla borsada kısa zamanda yüklü bir sermaye biriktirmeyi başardılar. Şubat 1870’te ‘Woodhull, Claflin and Company’ adında komisyonculuk (simsarlık) firmasını açtılar. Böylece Amerika finans merkezi Wall Street’de komisyoncu firması açan ilk kadınlar oldular. Basın onları ‘çekici komisyoncular’ ve ‘finansın kraliçeleri’ diye adlandırıyordu. Ancak Victoria gözünü daha büyük hedeflere dikiyordu. Onun gözünde, komisyoncu firması açmak kadın haklarını, işçileri ve yoksulları savunmak için daha büyük bir zemin yaratmanın aracıydı. Victoria, ‘erkeğin zorbalığı ve vahşetine karşı, kadının para kazanma yeteneğinin oy kullanma yeteneğinden daha iyi bir koruma olduğu’ varsayımıyla çalışıyordu.
Kadınlara oy hakkı davasının tutkunu
Victoria ve Tennie komisyoncu firmasından kazandıkları paralarla 14 Mayıs 1870’te ‘Woodhull and Claflin’s Weekly’ adında, altı yıl çıkmaya devam eden haftalık bir gazete yayımlamaya başladılar. Kadınlara dair konuları alışılmamış bir açıklıkla işleyen gazete kadınların iş yerlerinde, politikada ve aile içinde erkeklerle eşit haklara sahip olarak yaşayabileceklerini savunuyordu. ‘Özgür Aşk’ hareketinin gelişmesi, kadınlara oy hakkının verilmesi, çalışma reformu ve politik reformların yapılması amaçlarına hizmet ediyordu. Böylece gazete hızla politik, ekonomik ve sosyal konularda radikal düşüncelerin tartışıldığı bir açık forum haline geldi. Aralık 1871’de gazete Karl Marx’ın Komünist Manifesto’sunun ilk İngilizce açıklamasını yayınladı. Ocak 1871’de Washington’da Kadınlara Oy Hakkı Ulusal Derneği’nin toplantısı yapıldı. Toplantıya katılmak üzere orada bulunan Victoria Woodhull Massachusetts’in kongre üyesi Benjamin Butler ile kadınlara oy hakkı ve bu hakkı tanıması öngörülen ama reddedilen On Altıncı Kanun Değişikliği üzerine bir görüşme gerçekleştirdi. Kadınlara oy hakkı lehine tutum sahibi az kişiden biri olan Butler, Woodhull’a Kongre Yargı Komitesi’ne bizzat hitap etmesi önerisinde bulundu. Bu fırsatı değerlendiren Woodhull bir kongre komitesine doğrudan hitap eden ilk kadın oldu. Konuşmasında, cins vurgusu olmadan tüm vatandaşlara oy hakkı veren On Dördüncü ve On Beşinci kanun değişiklikleriyle kadınların halihazırda oy kullanma hakkına sahip olduklarını ama bu haklarını kullanmadıklarını ifade eden Woodhull, Kongre’nin kadınların oy kullanma hakkını tamamen garanti altına almak için On Altıncı Kanun Değişikliği önerisini yeniden oylaması gerektiğini savundu. Önerisi sonuçsuz kalsa da Woodhull kadınlara oy hakkı davasındaki tutkusu ile, bu davanın liderleri Susan B. Anthony ve Elizabeth Cady Stanton’ı etkiledi.
ABD’nin ilk kadın başkan adayı
Tanınmış bir şahsiyet olması sonucu Victoria Woodhull 10 Mayıs 1872’de ABD başkanlık seçimlerinde Eşit Haklar Partisi tarafından aday gösterildi. Woodhull seçim kampanyasında, cinsiyet ve ırk eşitliğinin yasayla garanti altına alınmasını, sivil hizmet ve vergi reformunu, demiryolu ve diğer şirketlere verilen toprak hibelerine karşı çıkışı savundu. Ancak anayasaya göre, başkanlık için en az 35 yaş sınırı vardı ve Woodhull dokuz ay küçüktü bu sınırdan, bu nedenle seçimde aldığı oylar listeye alınmadı. Ama başkanlığa adaylık için gereken 35 yaşını doldurmuş olmamasına rağmen Victoria Woodhull ilk kadın başkan adayı olarak kabul edilmektedir. Woodhull 1884 ve 1892 yıllarında da başkanlık seçimlerinde aday adayı oldu. Victoria Woodhull dönemin tanınmış Beecher ailesinin bir ferdinin gayri meşru ilişkisinin gazetesinde açıklanmasıyla bir karışıklığa yol açıp bu nüfuzlu ailenin düşmanlığını kazandı. Beş yıl boyunca mahkemelere taşındığı gibi iftira ve müstehcenlik suçlamasıyla geçici olarak tutuklandı. Başkanlığa adaylığını koyduğu 1872 seçiminde oy kullanma gününü hücrede tutuklu olarak geçirdi! Eşi ve kızkardeşi Tennie de aynı şekilde tutuklanmışlardı.
‘İnsan Bedeni, Tanrının Mabedi’
1876 yılında Woodhull ikinci eşi Albay Blood’dan boşandı. Aynı dönemde gazetesi de yayınını durdurdu. Woodhull bu dönemde dersler vermeye devam etti. Daha çok evlilikte sorumluluk ve cinsellik konusunu işliyordu. 1877 yılında iflas eden Victoria ve Tennie kardeşler yeni bir hayata başlamak üzere İngiltere’ye gittiler. Woodhull 4 Aralık 1877’de Londra’da ilk kez ‘İnsan Bedeni, Tanrının Mabedi’ başlıklı dersiyle kamunun karşısına çıktı. Aynı dersi ABD’deyken de vermişti. Woodhull, derslerinin dinleyicilerinden biri olan banker John Biddulph Martin ile 31 Ekim 1883’te evlendi. Bundan sonra Victoria Woodhull Martin adıyla tanındı ve bu isimle ‘The Humanitarian’ (İnsancıl) adlı bir dergiyi 1892-1901 yılları arasında çıkardı. Kadınlara oy hakkı mücadelesini aktifçe sürdürdü. Eşinin 1901 yılında ölümüyle gazetesinin yayımına son verip Bredon’s Norton-Worcestershire’a yerleşti. 9 Haziran 1927’de, 88 yaşındayken Bredon’s Norton’da vefat etti.
