Kuzey ve Doğu Suriye Jineolojî Akademisi 25-26 Eylül 2024 tarihlerinde ikinci konferansını gerçekleştirdi. Konferans Malda Kûsa ve Nagihan Zilan Akarsel yoldaşlara, onlar şahsında tüm kadın devrim şehitlerine atfedildi. Malda Kûsa genç bir kadın olarak özgürlük umutlarını, özlemlerini yüklenerek kadın özgürlük devriminin başarıya ulaşacağına yürekten inananlardandı.
Özgür kadın kimliğini oluşturmanın, varlık ve özgürlük mücadelesinde yol almanın keşfine koyulmuştu. Kadın devrimi ve Jineolojî çalışmalarında yaşayan ve bize güç veren öncülerimiz olarak yolumuzu aydınlatıyor, yönümüz oluyor-lar. Rojava kadın devriminde toplumsal inşa ile öz savunma mücadelesi bir arada yürümekte, özgür zihniyet dünyasının gelişiminde Jineolojî önemli bir yer tutmaktadır. Malda’lar özgür zihniyet ve toplumsal inşanın öncüleri olarak bu tarihte önemli bir yere sahip. Yoldaşlarından biri, “Bir gün tarih sizi Rojava kadın devriminin bilim kadınları olarak yazacak, dediğimizde heyecana kapılıyordu. Bilim kadını olma yolunda ilerlemenin hissi ve duygusu, Jineolojî sizinle tanınacak, ilk adımlarını atanlar, tarihini yazanlar siz olacaksınız dendiğinde çok mutlu oluyorlardı” diyor.
Yaşamları gibi hayalleri de değişti
Kadınlar için evlilik hayalinden çok bilim kadını olma, beyin ve yüreklerinin böyle şekillenmesi yeni bir durum, büyük bir devrimdir. Çünkü toplumda kadınlar özgürlük felsefesi ile xwebûn-kendi olma hayali ile yetiştirilmiyor. Bilim kadını, bilge kadın, iradeli ve güçlü olmak hayallerini süsleyen ve kendine rol ve misyon biçen bir yürek güzelliği, fikir zenginliği, yaşamda özgürlük idi. Tıpkı Hevrin, Zehra, Hind, Sena, Zeynep, Yusra gibi nicelerinin kadın devrimine, bilimine, özgür yaşama adanan ömürleri gibi. Beynini ve yüreğini insanlıkla, iyilik ve güzellikle doldurarak bunun etik-estetik değerlerini yaratmaya koyulanlardı.
Jineolojî Akademisi’nin ilk şehidi
Malda yoldaş 4 Mayıs 2019’da Hol yolunda DAİŞ çeteleri tarafından yola döşenen mayınla katledildiğinde Hesekê Jineolojî Araştırmaları Merkezi çalışmalarını yürütmekteydi. Jineolojî Akademisi’nin ilk şehidi olarak Kürdistan devrim şehitleri arasında yerini aldı. On binlerce devrim şehidinin emeği, özlemi ve umudu, Kürdistan özgürlük devrimi ve kadın kurtuluş adımlarını anlamlandırma arayışı içinde kendi anlamına kavuşan ve kendini anlamlandıran genç kadın kimliği olarak tarihe geçti. Jineolojî çalışmalarına gelmeden önce Mezopotamya Akademisi’nde bir yıl tarih bölümünde eğitim görmüştü. Gençliğin canlılığını, coşkusunu tarih ve topluma taşıma arzusu O’nu Jineolojî ile buluşturdu. Kongra Star komünlerinden birinin küçük ve boş bir odasını oturacak, tartışacak, grup eğitimleri yapacak ve çalışmaları yürütecek bir düzene kavuşturmakla başladıkları Jineolojî çalışmalarını verdikleri eğitimlerle adım adım genişletirler. Bir, iki derken çalışma arkadaşları çoğalır, çalışmalar büyür. Tarih araştırmalarından kadın ve erkek doğasına, doğadan topluma, Kürdistan’dan dünyaya açılan bir özgürlük penceresi olma yoluna koyulurlar. İlk yılında kısıtlı imkanlarla Hesekê sokaklarını adım adım dolaşarak komünlere, meclislere Jineolojî seminerleri verirler.
Sosyolojik, kültürel araştırmaları, akademi ve kurum eğitimleri ile giderek yayılan ve toplumsallaşan bir süreç yaşanır. Kadın ve karma eğitimlerle, demokratik ulus boyutları, kadın konfederal sistemi ve demokratik özerk sistemin inşa çalışmalarına Jineolojî ile derinlik kazandırırlar. Sara, Rojbîn ve Ronahî yoldaşların katlediliş yıldönümünde onların anısına cevap olmak için 8 Ocak 2019’da Hesekê Jineolojî Araştırmaları Merkezi’ni açarlar. Büyük bir coşku, sevgi, emek ve sorumlulukla yoğrulan bir süreçtir. Açılışa bu coşku ve moralle, tarihsel anlam yükleyerek hazırlanır ve gerçekleştirirler. Açılış konuşmasını büyük bir heyecanla gerçekleştiren Malda yoldaş erkek egemen zihniyet ve sistemden kopuşun özgür düşünce ve irade ile geliştiğini, Jineolojî çalışmaları ile kadın devriminin temellerini sağlamlaştırma iddialarını ortaya koyar.
20’li yaşlarda bilgeliğe yolculuk
20’li yaşlarda devrimin, örgütlülüğün hassasiyetini omuzlayan Malda yoldaş için Jineolojî çalışmaları yeni bir başlangıç anlamına gelir. Jineolojî çalışmalarına coşku ile katılır, bilincini derinleştirir, ciddi bir değişim yaşar. Kendine, tarihe ve topluma yolculukta yol ve yöntem bulmanın, bilmenin arayışına koyulur. Cins bilinci, sevgisi gelişir, derinleşir, özgür kadın hakikatiyle buluşarak ilerler. Güçlenir, güzelleşir, sadeleşir, mücadeleci kişilik kazanır ve kadın bilgeliğinin sırrına ermek ister. Bir çalışma arkadaşı; “Jineolojî çalışmalarına geldikten sonra gücünü gördü, özgüvensiz biri değildi” diyor. Demokratik ulus boyutlarına ait akademilerden askeri akademilere, birliklere verdiği eğitimler onda güçlü bir duruş, güven geliştirir. Yüzlerce erkeğin karşısına çıkma, eğitme, sorularına ve sorunlarına cevap olma bu gencecik yürek ve beyin için bambaşka bir şeydir.
Malda adına Xwebûn Kampları
İlk erkek eğitimine hazırlanırken ‘nasıl eğitim vereceğiz’ diye korku ve ürkeklik yaşar, ama bunu bir sınav olarak görür, “Kendimizi ispatlayacağız” der ve eğitime giderler. Malda ve arkadaşları, o eğitimlerde ilk kez bu düzeyde egemen erkek aklıyla karşı karşıya gelirler, ürkerler, ama erkeğin kadının eğitimli, bilinçli yanına saygı duyduğunu da görerek kendilerine güvenleri gelişir, özgürlük duygusuna yakınlaşmayı somut olarak yaşarlar. Arap ve Kürt erkeklere ders verir ve dersleri beğenilir. Hol’den Şeddade’ye, Qamişlo’dan Serekanê’ye gidiş gelişler, eğitim ve örgütlenme çalışmaları içinde hem kadın hem toplum gerçeğini tanıdıkça açılır, akışkan bir kişilik kazanır Malda. Jinwar’da ilk Jineolojî genç kadın kampı yapıldığında kızkardeşini de alarak kampa katılır. Kızkardeşi tek-wan-docudur, hem eğitime katılır hem genç kadınlara tek-wan-do eğitimi verir. Şimdi o kamplar Malda Kûsa Jineolojî Xwebûn Kampları olarak devam etmekte. Malda çalışmalar içinde açılım sağladıkça, rahat ve doğal bir iletişim kurdukça bunu aile ortamına da taşır ve olumlu etkiler.
Pozitif enerjisi herkesi etkiliyordu
Aile fazla kapalı bir yapıya sahip değildir, babanın sınır çizen engeli yoktur. Ailede sevilen, değer verilen ve özen gösterilen biridir. Bu temelde herkesle ve her kesimle rahat ilişkilenen Malda yoldaş pratik çalışmalar içinde emekle özgürlük arasında doğal bir bağ kurar. Manevi yönünü özgürlük ahlakı ve felsefesi ile zenginleştirir, yürekten bir katılıma dönüştürür. Malda bilinci, duygusu, aklı gelişkin, insanlara, genç kadınlara ilgisi, sevgisi, merhameti yoğundur. İnsanları çok sever ve bu doğal sevgi hızla karşılığını bulur ve çabuk kaynaşırlar. Pozitif enerjisi gittiği her ortamda güçlü bir sinerji, güzel duygular yaratır. İnsanları anlama, kavratma çabası güçlüdür. Kürt, Arap ayrımı yapmadan demokratik ulus kültürü ve kişiliğinin gelişiminde doğal bir misyon üstlenir.
Kürdi geleneklere ilgisinin büyüklüğünden güç alarak popüler kültürün kişiliğini etkileyen yönlerine karşı mücadele eder. Bir yanı sıradan bir yanı kendini yeniden var etme mücadelesi içinde oluşum halinde bir kişiliktir. Etrafındaki negatif yaklaşımlardan değil kadın özgürlük devriminden, özgürleşen ve güzelleşen kadın gerçeğinden etkilenmekteydi. Gelişebilecek, güçlü bir devrimciye, akademik kadroya dönüşebilecek potansiyele, ciddiyete ve duyarlılığa sahipti. Araştırma, eğitime ilgisi bilimsel, felsefik, ideolojik yönünü geliştirmesinde etkili oluyordu.
Genç kadın kimliğinin en canlı temsili
Resim çizmeyi sever, gününü ve geleceğini süsleyen hayallerini resmederdi. Malda Can, yurtseverlik bilincinde yakaladığı derinlikle evrensel kadın kimliği ve mücadelesi ile de hızla bağ kurabilmekte, her kültürden, ulus ve inançtan kadına akabilmektedir. Rojava kadın devrimine katılan enternasyonalist arkadaşları çok severdi. Araştırma merkezi çalışmalarında yer alan enternasyonalist kadın arkadaşlarla güçlü dostluklar kurar, evinde ağırlamayı, birlikte olmayı, düşünce ve tecrübe paylaşımını önemserdi. Kadın devriminin evrensel karakterini genç kadın kimliği ile özdeşleştiren, kişilik zenginliğine dönüştüren esnek, anlamaya, tanımaya ve hızla bütünleşmeye açık bir karakteri vardı. Kürdistan kadın özgürlük devriminin karakteriyle örtüşen, gelişen, güçlenen ve özgürleşmekten zevk alan bir kadındı Malda.
O yaşta karşılaştığı haince saldırıyı anlamak ve anlamlandırmak, kültürel soykırım kıskacına karşı varlık ve özgürlük mücadelesini, insan kalmakta ısrarcı Kürt’ü ve kadını anlamaktan geçer. Direnen, özgür kadın kimliğinde ısrarla demokratik uygarlık nehrine hep akan kadın gerçeğini anlamlandırmaktan ve bu anlamda çoğalmaktan geçer. Malda Kûsa yoldaş ölümü sıradanlaştıran zamanları aşarak büyük özgürlük patlamalarına, yol aydınlığına, kadın rönesansının bilim kadınlığına dönüştüren geleneğin bir yıldızı oldu.
