Toplumsal ekonominin temel ayağı olan kooperatif örgütlenmesi günümüzde oldukça rağbet görmektedir. Kooperatifçilik ortak üretim alanı olarak tarihten günümüze en eski gelenek olarak devam etmektedir. Güven ve ortaklaşma üzerine gelişen bu güç birliği toplumsallığın manevi yanını da ortaya koymaktadır. Dayanışmayla başlayan ve ortak üretimle içerik kazanan bu eylem biçimi toplumsallığın politik olarak da içerik kazanmasını sağlamaktadır.
Kuzey Doğu Suriye’de kooperatif örgütlenmesi, toplumsal ekonominin bir biçimi olarak gündemdedir. Rojava devrimiyle başlayan özerk yönetim örgütlenmesinin temel faaliyetlerinden biri olarak geliştirilmek istenmekte. Rojava’da kominal ekonominin aktif ve yaygın biçimi olarak örgütlendirilen kooperatiflerin eksik ve yetersiz kalan yanları da ele alınmaktadır. Tartışmalar daha iyi nasıl ortaklaşmacı ve sonuç alıcı olarak gelişebilire ilişkindir. Dünyada gelişen bazı örnekler gibi yaygınlaşmamış olsa da Rojava’da ortaklaşmacı ve komin örgütlenmesi kısmen varlığını sürdürmektedir. Ön tartışmalarla ekonomik toplumsal faaliyetin öz örgütlenme biçimi netleştirilmeye çalışılmaktadır. Son dört yılda kısmen geliştirilen kooperatif örgütlenmeleri, yeniden gözden geçirilmekte, dayanışmacı, ortaklaşmacı, ekolojik üretimin örgütlenme biçimi olarak somut koşullara uyarlanması için çabalar sürmekte.
Komün ve kooperatif bütünselliği
Rojava özerk sistemi en küçük birimden başlayarak komin örgütlenmesini geliştirmeyi amaçlamaktadır. Köylerde ve şehirlerde binlerce kominin daha da yaşamsal kılınması, sonuç alması için ekonomi alanı önemli görülmekte. Her çalışmanın en alt örgütlenme ağı ve temeli olan komin içinde ya da kominle ortak geliştirilmesine dönük herkes hemfikir. Örgütlenmede çıkan sorunlara karşı da alternatif çözümlere gidilmektedir.
Kooperatif ve geleneksel ekonomi biçimlerini kalıcı hale getirmek için çalıştaylar düzenlenmekte. Her kantonda gelişen ortak tartışmalar bir süreç olarak ele alınıyor. Gerçekleşen tartışmalar, halkın tüm temsillerinin içinde yer aldığı özgür tartışma platformlarıdır. Özerk sistemin temel yapısı olan meclis, komin ve kooperatiflerin bütünlüğünün, tamamlayıcılığının yeterince gelişmemesinin nedenleri ortaya konulmaktadır. Ortak tartışmalarla geliştirilmek istenen düzey, toplumcu üretim biçimini somutlaştırmak ve örgütlenmesini geliştirmektir. Kalıcılaşan, kültüre dönüşen yöntem arayışıdır. Kominlerin ortak yaşam alanlarına dönüşmesi için ekonomik ayağı olan kooperatiflere düşen rolün önemi ele alınmakta. Kooperatiflerin daha da gelişmesi için dünya örneklerinden yararlanma, sonuçlar çıkarmak önemli olmakta. Rojava toplumsal koşulları güncel ve somut analiz edilerek tartışmalar yürütülmektedir. Mevcut durumun eleştirisi yapılırken diğer yandan devletsiz toplum inşasının gelişmesi için alternatif örgütlenmelerin nasılına ilişkin yürütülen tartışmalar öncelikli hususlardan.
Ekonomik saldırıların önüne geçmek?
Rojava’da örnek kooperatif hareketinin gelişmesi için dünya örneklerinden de yararlanmayı, somut koşulların da içinde değerlendirildiği araştırma ve analizler esas alınmakta. Bu anlamda toplum akademilerine de rol verilmektedir. Gerektiğinde ihtiyaca göre haftalarca süren eğitimler yürütülmekte. Kuzey Doğu Suriye halkı öz gücüyle ulus-devletlere alternatif örgütlenmenin yollarını arşınlamakta. Tüm zorluklar değerlendirilirken ortak gönüllü iradenin ortaya çıkması esas alınıyor. Amaç toplumun yaşam standartını orta seviyeye getirme politikasıdır. Tüm toplumun kapitalizm tehdidiyle karşı karşıya olduğu günümüz politik sisteminde alternatiflerin geliştirilmesi ciddi bir bilinç ve moral gerektiriyor. Rojava’da bugün hissedilen enerji sinerjiye dönüşmüş durumda. Yaşanan savaşın ve talanın yoğun tahribatı altında ancak alternatif özgürlükçü, özerk yapılanmaların geliştirilmesi ile ekonomik saldırıların önüne geçilebilir.
